Ελληνική προϊστορία
Η εγκοίμησις ή Ονειρομαντεία
Έτσι καλείται ένα από τα είδη τις ενορατικής μαντείας, κατά την οποία καταβάλλεται προσπάθεια εξαγωγής συμπερασμάτων δια απευθείας και στενής μεταξύ του θείου και της ανθρώπινης διανοίας επικοινωνίας. Ως καταλληλότερος τρόπος επικοινωνίας μετά του θείου ανέκαθεν εθεωρήθησαν τα όνειρα, η εξήγηση των οποίων απασχόλησε και ιδιαίτερη κατηγορία μάντεων, τους ονειρομάντεις. Επίσης το όνειρο ήτο θείο άγγελμα, το οποίο
έπρεπε να ερμηνεύσουν. Εκ της αντιλήψεως της φυσιολογικώς προήλθε η γνώμη κατά την οποία εις ορισμένες περιπτώσεις δύναται κάποιος να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για καλύτερη και τελειότερη εμφάνιση του ονείρου να προκαλέσει αυτό, δια να μάθει την σκέψη του θείου. Έτσι γεννήθηκε το είδος εκείνο της ενορατικής μαντείας, το οποίο καλούμε εγκοίμηση και το οποίο συνίσταται εις την πρόκληση μαντικού ονείρου δια κατακλίσεως (εγκοιμήσεως, εγκλίσεως) εντός ιερών, όπου θα εμφανισθεί κατά την διάρκεια του ύπνου, ο θεός, δια να απαντήσει εις τα εκ των προτέρων τιθέμενα εις πάσης φύσεως ερωτήματα. Δια αυτό, αφού υποβάλλετο σε διαφόρους διατυπώσεις (νηστεία, αγνεία, αγρυπία, αποχή εμψύχων, κάθαρση, κ.λ.π. ), εθυσίαζον κάποιο ζώο, συνήθως το προσφιλές του ερωτώμενου θεού, όπου έπρεπε να κοιμηθούν επί του δέρματός του, έθεταν επί της κεφαλής τις δάφνης και διάφορα περίαπτα και απήγγειλε ειδικές προσευχές. Ο μαντευόμενος μετά την προετοιμασία αυτή, έθετε εις τον θεό διάφορα ερωτήματα και του καθόριζε τις φορές, τον τρόπο της απαντήσεως, δια σημείων (σημαδιών). Όποιες φορές η αναμενόμενη απάντηση ήτο απλή, αρνητική ή θετική, τότε εδύνατο να κατανοηθεί από τον μαντευόμενο. Διαφορετικά ήτο αναγκαία η παρουσία προσώπου ειδικού εξασκημένου εις την ερμηνεία των ονείρων, και αυτός συνήθως ήτο ο ιερέας του ναού.
Περίφημα ονειρομαντεία ήσαν εις τον Ωρωπό του Αμφιαράου, του Τροφωνίου εις την Λειβαδιά, το ιερό του Ασκληπιού εις την Επίδαυρο και πολλά άλλα εις τα οποία συνέρρεαν προσκυνητές εξ ολοκλήρου του Ελληνικού κόσμου.
Επίσης και πρόσωπα της μυθολογίας, όπως ο Ηρακλής (βλέπε μαντικά όνειρα του Ηρακλέους, ενότητα Μεταφυσικές λειτουργίες, θαύματα)
Χριστιανική ιστορία
Η Ονειρομαντεία
Την εγκοίμηση την παρέλαβε ο χριστιανισμός, δια μέσων αγίων τις οι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός, η Αγία Θέκλα, ο άγιος Θεράπων, ο άγιος Αρσένιος, ο αρχάγγελος Μιχαήλ κ.α. Όπου «επροικίσθηκαν» με σχετικές θεραπευτικές και αποκαλυπτικές ιδιότητες της βουλήσεως του θεού.
Εις την Παλαιά Διαθήκη αναφέρονται πολλά πρόσωπα τα οποία εθεωρήθηκαν προικισμένα με την ικανότητα να εξηγούν τα όνειρά τους, όπως οι περιπτώσεις των Ιωσήφ και Δανιήλ.
Σήμερα αυτά βλέπουμε να υπάρχουν εις την λαϊκή παράδοση του λαού μας όπως τα κατωτέρω αναφερόμενα, εις την προκειμένη περίπτωση τα οποία προέρχονται από τον Άγιο Θωμά, εις τον νομό Βοιωτίας.
Εάν δεις στον ύπνο σου ότι σου έπεσε δόντι, θα πεθάνει άνθρωπος δικός σου, εάν δεν σου πονέσει δεν θα το λυπηθείς.
Όταν δεις ποτάμι με καθαρό νερό είναι ευτυχία.
Όταν πέσεις μέσα στη λάσπη είναι κακό όνειρο. Θα περάσεις αρρώστια και θα υποφέρεις.
Όταν είσαι πάνω σε άλογο είναι καλό το όνειρο.
Όταν δεις ότι είσαι μέσα σε εκκλησία, θα έχεις φασαρίες και δικαστήρια.
Όταν δεις γύφτισσες, είναι αρρώστια.
Αν αλωνίζεις, θα χιονίσει.
Αν θερίζεις πράσινα, τότε θα έχουμε άφθονες βροχάδες.
Αν κουβαλάς άχυρα, στεναχώρια θα περάσεις.
Εάν δεις στρατιώτες που σε σημαδέψανε, κάποιο τάμα έχεις κάνει και δεν το έχεις πάει.
Αν δεις φωτιά με καπνό στο σπίτι, μεγάλο κακό θα συμβεί.
Εάν δεις μεγάλη φωτιά χωρίς καπνό, τότε μεγάλο καλό θα συμβεί.
Αν ανεβαίνεις σκάλα, καλό είναι.
Αυτοκίνητο αν έρθει σπίτι είναι κακό. Αν δεις φίδι μέσα στο σπίτι είναι καλό το όνειρο.
Εάν σε δάγκωσε σκυλί, κάποιος εχθρός θα σε εκδικηθεί.
Απόσπασμα από το βιβλίο του συγγραφέως Ομήρου Ερμείδη με τον τίτλο «Έλληνες ή Ελληνίζοντες χριστιανοί» υπό έκδοσιν [2015]
